از نظر آموزه های وحیانی قرآن، شاکله انسانی متاثر از عقیده و عمل همان طوری که دنیای شخص را می سازد، عوالم دیگر شخص از برزخ و آخرت را می سازد؛ در حقیقت این انسانی که با ایمان و عمل صالح یا کفر و عمل غیر صالح در دنیا ساخته می شود، نه تنها اعمال دنیوی و آثار آن موجب شرح صدر یا ضیق صدر می شود، بلکه با همین وضعیت به عالم برزخ سپس آخرت منتقل می شود.

کسی که شاکله شخصیتی او با اسلام و ایمان و عمل صالح ساخته می شود،از نور صفات الهی بهره مند می شود و چنان شرح و انتشار و انبساطی می یابد که همه گستره هستی را پر می کند. شرح صدر او تنها به گستره سینه مادی او نیست، بلکه گستره آن بسته به میزان بهره مندی از نور اسلام و ایمان و ملکات صفات می تواند چنان گسترده شودکه همه گستره هستی را پر کند و در همه جا نور وجودش منتشر شود و انبساط و بسط یابد. این همان شرح صدر حقیقی است که در قرآن به دنبال پذیرش حقیقی اسلام و نورآن رخ می دهد(زمر، آیه 22)؛ اما اگر این قلبی که در صدر و سینه آدمی است، فاقد نورانیت اسلام و ایمان باشد، گرفتار ضیق و تنگنایی می شود که هیچ نوری درآن نیست و همه هستی چیزی جز ظلمات برایش نخواهد بود؛ زیرا انعطاف خود را از دست می دهد و سنگدل و قسی القلب می شود. این گونه است که گستره وجودی او چیزی جز نقطه سیاه قلب سنگدل نیست.(همان)

از نظر قرآن، کسانی گرفتار ضیق صدر به جای شرح صدر می شوند که آیات الهی دروغ دانسته و تکذیب آن پرداخته و مستکبرانه از آن عبور کرده اند. چنین کسانی همان طوری که در این عالم با همه دارایی و ثروت و امکانات احساس خوشبختی نمی کنند، و اضطراب و فشار روحی و روانی آنان را به تنگنا می آورد(طه، آیه 124)، در گستره هستی نمی توانند انتشار و انبساطی داشته باشند؛ زیرا درهای آسمان هستی به روی آنان گشوده نیست. فقدان فتح و گشایش درهای آسمان به روی ایشان موجب می شد که در دهلیز خروجی از عالم دنیا به عالم برزخ به جای گشادگی با تنگنایی بس سخت مواجه شوند. درهای آسمان چنان برآنان تنگ می شود که دهلیز ظلمانی آن، تنگ تر از روزنه سوزن خیاطی می شود که نخلی از آن عبور دهند؛ در حالی که می بایست از این روزنه تنگ و تاریک، تنی به اندازه فیلی بگذرد. دوزخیان در هنگام عبور از عالم دنیا به آخرت با این فشار مواجه می شوند. آنان هرگز به بهشت در نخواهند آمد، زیرا جرم آنان شاکله وجودی آنان را چنین سخت و قسی کرده که قابلیت انتشار ندارند تا بتوانند هم چون نوری به راحتی از هرچیزی بگذرند. این نور است که انتشار آن آسان است، اما ظلمت کفر و کفران فاقد چنین توانایی است. ازهمین روست که کافران هرگز نمی توانند از درهای آسمان به بهشت در آیند، بلکه در درکات دوزخ قرار می گیرند و از همه جهات تحت فشار قرار می گیرند:إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَلَا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى یَلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیَاطِ وَکَذَلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمِینَ لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ وَکَذَلِکَ نَجْزِی الظَّالِمِینَ؛ در حقیقت کسانى که آیات ما را دروغ شمردند و از [پذیرفتن] آنها تکبر ورزیدند درهاى آسمان را برایشان نمى‏ گشایند و در بهشت درنمى ‏آیند، مگر آنکه شتر در سوراخ سوزن داخل شود؛ و بدینسان بزهکاران را کیفر مى‏ دهیم؛ براى آنان از جهنم بسترى و از بالایشان پوششهاست و این گونه بیدادگران را سزا مى‏ دهیم. (اعراف، آیات 40 و 41)